We wtorek 10 kwietnia 2018r., w Szpitalu Klinicznym im. Heliodora Święcickiego UM w Poznaniu na Oddziale Onkologii przy wsparciu Fundacji Dobrze Że Jesteś zorganizowaliśmy warsztat kulinarny z serii „Zamieniamy niezdrowe na zdrowe”. Warsztat poprowadził niezastąpiony, jedyny w swoim rodzaju warszawski raper, kucharz i znawca zdrowego jedzenia w jednym – Piotr „Vienio” Więcławski.
Ideą akcji “Zamieniamy niezdrowe na zdrowe” jest zmiana złych nawyków żywieniowych pacjentów Oddziału Onkologii. Wiemy, jak trudno zrezygnować z pysznych przekąsek, niestety najczęściej ubogich w składniki odżywcze, a wręcz pełnych niezdrowych dodatków, których powinno się unikać (szczególnie w trakcie leczenia!) – dlatego proponujemy inne rozwiązanie: na każdym spotkaniu uczymy się przygotowywać proste, ulubione przekąski w ich zdrowej wersji. Staramy się zainspirować uczestników warsztatu do zamiany niezdrowego na zdrowe.
Podczas warsztatów poznaliśmy 8 najważniejszych zasad diety antynowotworowej.
Zasady diety antynowotworowej:
- WARZYWA I OWOCE – PIĘĆ RAZY DZIENNIE.
- JEDZ RÓŻNORODNIE.
- SIŁA PRZECIWUTLENIACZY.
- STAWIAJ NA PRODUKTY SEZONOWE.
- GRAJ W KOLORY.
- ZREZYGNUJ Z SOLI.
- UNIKAJ GOTOWYCH PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH.
- ZADBAJ O HIGIENĘ SPOŻYWANIA.
1. WARZYWA I OWOCE – PIĘĆ RAZY DZIENNIE. Znane angielskie przysłowie mówi: „one apple a day keeps the doctor away” – „Chcesz doktora widzieć rzadko? Raz dziennie zjadaj jabłko”. Aktualnie zostało ono zmodyfikowane. Jedno jabłko to zbyt mało, aby skutecznie chronić nasz organizm przed chorobą. Zaleca się spożywanie pięciu porcji warzyw i owoców dziennie. Światowa Organizacja Zdrowia WHO idzie dalej i zaleca w diecie antyrakowej nawet osiem do dziesięciu porcji dziennie w kontekście zapobiegania rakowi. Z powodu dużej zawartości błonnika pokarmowego i wtórnych substancji roślinnych, jak również z uwagi na mniejszą wartości energetyczną powinno się je jadać w następujących proporcjach: przynajmniej trzy porcje warzyw i dwie porcje owoców dziennie.
2. JEDZ RÓŻNORODNIE. Stabilny stan zdrowia i skuteczna profilaktyka nowotworowa nie są wynikiem jedzenia pojedynczych antyrakowych produktów spożywczych, jak na przykład tylko brokułów czy pomidorów. Pojedyncza, wyizolowana z pożywienia substancja ochronna, przyjmowana nawet w największej dawce nie zastąpi pełnowartościowego i zbilansowanego odżywiania. Im bardziej zróżnicowane odżywianie, tym lepsze zaopatrzenie organizmu we wszystkie potrzebne mu substancje odżywcze i ochronne, które działają synergicznie – wzajemnie współdziałają i wzmacniają swoje antyrakowe działanie.
3. SIŁA PRZECIWUTLENIACZY. Jak podkreślają badacze – „ilość przeciwutleniaczy w organizmie człowieka jest wprost proporcjonalna do spodziewanej długości życia”. Zanieczyszczone środowisko w którym żyjemy, palenie tytoniu, regularne jedzenie potraw z grilla lub smażonych na głębokim tłuszczu znacząco zwiększa nasze zapotrzebowanie na ochronne przeciwutleniacze. Warzywa i owoce obfitują w ogromną ilość różnorodnych przeciwutleniaczy, które są tak istotne dla ochrony przed rakiem. Rośliny zawierają setki aktywnych związków, określanych pod wspólną nazwą fitoskładników. Są one fundamentem diety antyrakowej. Wiele z nich, to chroniące przed rakiem antyoksydanty, które naprawiają w naszym organizmie szkody spowodowane przez wolne rodniki. Inne, takie jak selwestrole stymulują nasz układ odpornościowy i systemy obronne organizmu.
4. STAWIAJ NA PRODUKTY SEZONOWE. Poza naturalnym okresem wegetacji wiele gatunków warzyw i owoców można wyprodukować wyłącznie dzięki zastosowaniu dużej ilości środków chemicznych. Kieruj się ofertą sezonową. Zajadaj się truskawkami i szparagami wtedy, gdy jest na nie sezon w naszym kraju i nie musimy sprowadzać ich z odległych regionów. Dojrzewające w sposób naturalny owoce są najlepsze w smaku i mają optymalną zawartość substancji odżywczych i są mniej zanieczyszczone szkodliwymi substancjami. O ile to możliwe, wybieraj produkty pochodzące z upraw ekologicznych i od zwierząt hodowanych w warunkach prawidłowego chowu. Dieta antyrakowa opiera się na zdrowych, niedrogich, regionalnych i sezonowych produktach!
5. GRAJ W KOLORY. Najwyższy poziom cennych przeciwutleniaczy jest w tych warzywach i owocach, które mają najwięcej koloru i smaku. Fitoskładniki, które są w stanie korygować uszkodzenia genów, gwarantując stabilność DNA – to w przeważającej większości właśnie barwniki owoców i warzyw. Codziennie jedz coś pomarańczowego i coś czerwonego. Stosuj kolorową dietę antyrakową– niech każdy posiłek składa się z przynajmniej trzech kolorów. Przygotowując posiłki, staraj się zapełniać jarzynami przynajmniej pół talerza.
6. ZREZYGNUJ Z SOLI. Nadużywanie soli może prowadzić do powstania m.in. raka żołądka. Zamiast soli stosuj do przyprawiania potraw zioła i przyprawy ziołowe. Zdecydowana większość z nich – od szczypiorku i pietruszki po bazylię czy rozmaryn – jest dostępna w stałej sprzedaży w porcjach gotowych do użycia. Świeże zioła dodawaj do potraw dopiero pod koniec gotowania, ponieważ w ten sposób nie stracą one cennych właściwości antynowotworowych. Eksperymentuj z przyprawami egzotycznymi takimi jak np. imbir czy kurkuma.
7. UNIKAJ GOTOWYCH PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH. Koniecznie zwróć uwagę na listę składników danego produktu. Wybieraj produkty wyłącznie jednoznacznie i poprawnie oznakowane.
8. ZADBAJ O HIGIENĘ SPOŻYWANIA. Owoce i warzywa mogą być niestety również źródłem substancji kancerogennych wchłanianych drogą pokarmową. Czają się w nich azotany, azotyny, pestycydy, fungicydy i inne chemikalia. Optymalnym rozwiązaniem byłoby spożywanie produktów pochodzących z upraw ekologicznych. Jeśli nie jest to możliwe warto dokładnie i długo płukać owoce i warzywa, nawet jeśli ten zabieg zmniejsza ilość pestycydów, a nie eliminuje ich całkowicie. Woda z mydłem też nie specjalnie poprawi ten efekt, gdyż większość tych związków rozpuszcza się w tłuszczach, a nie w wodzie. Pozostałość pestycydów można usunąć poprzez obranie warzyw i owoców. Nie wahaj się przed usunięciem zewnętrznych liści sałaty czy kapusty. W przypadku niektórych artykułów skuteczne może być również ich wyszczotkowanie.
Dowiedzieliśmy się również jakie zioła mają działanie antynowotworowe.
mięta, tymianek, majeranek, oregano, rozmaryn, bazylia
Niektórzy uczeni porównują ich moc do Gleevecu – leku, który skutecznie blokuje mechanizmy pozwalające rozrastać się guzom. Swój aromat zioła zawdzięczają terpenom. Odkryty niedawno karnozolterpen występujący w rozmarynie, ogranicza zdolność komórek nowotworowych do atakowania sąsiednich tkanek. Po badaniach w Narodowym Instytucie Raka dowiedziono, że ekstrakt z rozmarynu wspomaga działanie chemioterapii w przypadku raka piersi. Apigenina znajdująca się w natce pietruszki i selera osłabia natomiast proces tworzenia naczyń krwionośnych, które mogą odżywiać guzy.
kurkuma, imbir, szczypiorek, rozmaryn, natka pietruszki, czosnek
Kurkuma zawiera kurkumin – związek o właściwościach przeciwzapalnych. W badaniach laboratoryjnych dowiedziono, że kurkumin ogranicza wzrost białaczek, raka okrężnicy, wątroby, żołądka, jajników, bo zmusza komórki rakowe do umierania. Uczeni z Centrum Badań nad Rakiem w Houston dowiedli, że ludzie spożywający 1/4 łyżeczki kurkumy dziennie aż 8 razy rzadziej chorują na raka płuc, 5 razy rzadziej na raka piersi i 10 razy rzadziej na raka nerki, nawet gdy żyją w bardzo zanieczyszczonym środowisku. W przypadku niektórych raków, np. raka piersi, kurkumin wnika do wnętrza komórek i niszczy je. W czystej postaci nie wchłania się w przewodzie pokarmowym. Aby był skuteczny, musi być połączony z papryką lub czarnym pieprzem (jak w curry). Papryka 10 tys. razy zwiększa jego przyswajanie przez organizm. Dr David Servan-Schreiber, który sam cierpiał na raka mózgu, odnalazł też badania potwierdzające, że nawet tak groźny nowotwór, jakim jest glejak, łatwiej poddaje się chemioterapii, gdy ta jest stosowana razem z kurkuminem. Kurkumę najlepiej kupować osobno, bo w mieszankach przyprawowych jest jej tylko 20 proc.
Przyrządziliśmy zdrową wege pieczeń z wegańskim majonezem i meksykańską salsą – bombą witaminową oraz soki warzywne.
Był też pyszny deser samo zdrowie – pudding z awokado.
Bardzo dziękujemy, Piotrkowi, naszej Kasi za cudowne zaangażowanie i podzielenie się swoją wiedzą podczas warsztatów, Fundacji Dobrze że Jesteś za pomoc oraz Uczestnikom, którym życzymy mnóstwo zdrowia i siły! Do następnego zamieniania niezdrowego na zdrowe!
