Aromaterapia, naturalna domowa apteczka – relacja z wykładu Magdaleny Lewandowskiej, 5 października 2019

Magdalena Lewandowska – dietetyczka TCM, refleksolożka, aromaterapeutka, dyplomowana instruktorka jogi śmiechu. Założycielka Centrum Aromaterapii Lavendula, 5 października w Centrum Kultury Wilanów wprowadziła nas w świat leczniczych zapachów.

Aromaterapia jest metodą terapii przy pomocy naturalnych olejków eterycznych wprowadzanych poprzez drogi oddechowe, przez skórę lub wewnetrznie. Opiera się na zastosowaniu leczniczych i terapeutycznych właściwości roślin z wykorzystaniem odpowiadających im olejków eterycznych.

Grecki lekarz Hipokrates, ojciec medycyny, zalecał stosowanie olejków do masaży i kąpieli. Kolejny grecki lekarz Teofrast z Eresos stworzył dzieło „Co się tyczy zapachów”, będące podstawą dzisiejszej wiedzy o terapii olejkami eterycznymi. W okresie Średniowiecza destylacją olejków roślinnych zajmowali się zakonnicy i produkowali z
nich likiery, zalecając je swoim pacjentom.

Ok. 1000 r słynny arabski lekarz Avicenna zastosował do destylacji układ chłodzenia, dzięki czemu produkcja olejków stała się wydajniejsza. Z czasem zauważono i w Europie, że producenci perfum z orientalnych zapachów nie zapadają na dżumę czy cholerę, więc zaczęto wykorzystywać antyseptyczne właściwości roślinnych esencji.

Terminem aromaterapia po raz pierwszy posłużył się francuski chemik dr Rene-Maurice Gattefosse. Dr Jean Valnet, francuski lekarz, który pozostawał pod jego wielkim wpływem, stosował olejki eteryczne w leczeniu rannych podczas II wojny światowej. Do lat sześćdziesiątych zeszłego wieku pisał o tych olejkach i promował ich wykorzystywanie w opiece medycznej. Obecnie wiele uniwersytetów i ośrodków leczniczych zaczyna łączyć metody komplementarne ze standardową opieką zdrowotną, a olejki eteryczne stanowią jeszcze jedno narzędzie w praktyce medycznej – narzędzie proste, skuteczne i tanie.

Olejki eteryczne, to wyciągi z różnych części roślin: liści (mięta), łodygi, kory (cynamon), korzenia, płatków (róża), pąków (goździków) lub nasion (kardamon). Olejki są lotne, mają płynną konsystencję, charakterystyczny zapach, czynność optyczną, rozpuszczają się w zbiornikach lipofilnych (tłuszczach).

Olejki mogą być naturalną alternatywą dla leków syntetycznych, składają się z bardzo różnych organicznych związków chemicznych, których nie da się w pełni odtworzyć laboratoryjnie. Jeden olejek eteryczny może zawierać setki różnych aktywnych biologicznie komponentów. Każdy komponent przynosi różne medyczne korzyści, olejki działają szybciej i skuteczniej niż syntetyki, nie powodują uzależnień, nie mają długotrwałych i niebezpiecznych efektów ubocznych.

Olejki mają działanie:

antyseptyczne – działają przeciw bakteriom oraz szczepom antybiotykoopornym, przeciw grzybom i wirusom
przeciwzapalne
rozkurczające
drażniące przy stosowaniu zewnętrznym w schorzeniach reumatycznych i nerwobólach
wykrztuśne
moczopędne
pobudzające wydzielanie soków trawiennych
żółciotwórcze i żółciopędne
uspokajające
poprawiające smak

Lawenda

główne składniki olejku – linalol i octan linalolu, limonen, kamfora
łagodzi oparzenia i skaleczenia
łagodzi dolegliwości jelitowe o podłożu nerwicowym
łagodzi niepokój i bezsenność, depresję zaburzenia lękowe
obniża ciśnienie krwi
regeneruję skórę twarzy
naturalny repelent na komary, mole, meszki
silny lek przeciwhistaminowy

Mięta pieprzowa

główne składniki: mentol menton, cynen, cyneol
działanie rozkurczowe, zółciotwórcze i żółciopędne, wyksztuśne i rozrzedzające wydzielinę
pomaga przy katarze, astmie, zapaleniu oskrzeli, grypie, migrenie, poparzeniach słonecznych, ukąszeniach owadów
regeneruje wątrobę
wzmaga koncentrację i czujność, naturalny doping
odstrasza pająki, myszy, szczury

Cytryna

główne składniki cytral a i cytral b
działanie przeciwbakteryjne (największa aktywność wobec szczepów bakterii beztlenowych, paradontozie, zapaleniu dziąseł i migdałków, stanie zapalnym przyzębia)
działanie przeciwnowotworowe, przeciwutleniające, immunostymulujące
anemia, kamica nerkowa, trądzik, żylaki, łupież, opryszczka, afty
zastosowanie kulinarne w cistach i deserach

Drzewo herbaciane

główne składniki terpinen-4-ol, 1,8cyneol, alfa-pinen
działanie: przeciwbakteryjne, przeciwpierwotniakowe (rzęsistek pochwowy) i przeciwgrzybiczne oraz przeciwirusowe
leczy zapalenie pęcherza moczowego, zmiany skórne na tle infekcji (paciorkowce i gronkowce)

Olejek goździkowy

główny składnik eugenol, octan eugenolu, beta-kariofilen, salicylian metylu
działa rozkurczowo i odkażająco na układ pokarmowy i drogi moczowe
wspomaga wydzielanie soków trawiennych
przeciwświądowe
rozgrzewające
bakterio-, grzybo-, wiruso-pierwotniako-, roztoczobójcze

Rozmaryn

główne składniki to 1,8cyneol, kamfora, a-pinen, kwas rozmarynowy
poprawia pamięć i koncentrację, rozjaśnia umysł, pobudza krążenie skóry głowy
działanie przeciwzapalne

Kadzidło

główne składniki a-pinen, limonen, a-tujon, a-felandren
ze względu na pozyskiwanie jeden z najdroższych olejków, w historii przez wszechstronne zastosowanie wónież bardzo cenny (dar Trzech Króli dla Dzieciątka Jezus)
przechodzi przez barierę krew-mózg
działa przeciwzmarszczkowo i rozświetlająco
ułatwia odprężenie umysłu, medytację, głębszy oddech
pomaga w depresji i stanach lękowych

Olejki należy przechowywać zamknięte w chłodnym i ciemnym miejscu, odpowiednio pakować w szklane, szczelne buteleczki z ciemnego szkła. Najszybciej ulegają utlenianiu olejki cytrusowe i dlatego ich okres ważności wynosi nie więcej niż rok. Najtrwalsze są żywice, olejki pozyskiwane z drewna (np. sandałowy) lub korzeni; można je przechowywać do 3-4 lat. Okres ważności pozostałych olejków wynosi średnio dwa lata.